Djudeo-Arabo

Un artíkolo de la Vikipedya, la ansiklopedya líbera
Una ója de la Geniza de El Kayro, eskrita parsialmente en djudeo-arabo

Se yama Djudeo-Arabo a los lashones arabos avlados por akeyos djudios ke biven o bivían enel Mundo Arabo; endemas, es uzado este nombre para yamar a la lingua arábiga klasika eskrita kon alefbet ebreo, espesialmente en la Edad Medya. Ansina komo el resto del mundo Arabo, los djudios avlantes de arabo tienen diferentes lashones, los kualos dependen de la rejion ande biven. Esto es paresido a los lashones del djudeo-espanyol (Istanbuli, Saraynik, Haketia, Yerushalmi) i del idish (Idish Oksidental, Idish Oryental). Todos los lashones tienen en komun el fakto de ke uzan munchos biervos en ivrit i arameo.

Lashones[trocar | trocar el manadero]

Oy endiya[trocar | trocar el manadero]

Dempues de la Independensia de Israel i la ekspulsion de los djudio de los payises arabos, la majorita de los sefardis i mizrahis ke bivian enel Mundo Arabo fuyeron a Fransia i espesialmente a Israel, lo ke izo ke kon el tyempo desharan de avlar sus lashones djudeo-arabos, trokandosen sus linduas de uzo kotidiano por fransez i ebreo modérno; por esto, los lashones djudeo-arabos se ankontran en perikolo, deke solo los aedados avlan estas linguas; ainda egzisten komunitas chikas en Marroko, Teman, Tunesia, Irak, Bahreyn, Estados Unidos, Fransia i Ayifto ke avlan los lashones djudeo-arabos. En Israel, Kol Israel tiene un programa settimanal enel lashon marroki del djudeo-arabo.

Ver endemas[trocar | trocar el manadero]

Atamientos eksternos[trocar | trocar el manadero]


 
Linguas djudias

Aragonit | Buhori | Djidi | Djudeo-Arabo | Djudeo-Bereber | Djudeo-Espanyol | Djudeo-Golpaygani | Djudeo-Hamedani | Djudeo-Malayalam | Djudeo-Marathi | Djudeo-Shirazi | Djuhuri | Gruzini | Haketia | Hulaulá | Italkit | Idish | Ivrit | Karaimit | Katalanit | Kaylinya | Krimchak | Kwara | La'az | Lishán Didán | Lishana Deni | Lishanid Noshan | Lusitaniko | Sarfatiko | Shuadit | Tetuani | Yevanitiko