Diferensya entre trocamientos de "Tifinagh"

Un artíkolo de la Vikipedya, la ansiklopedya líbera
Contenido eliminado Contenido añadido
ch r2.7.1) (robot Adjustado: sk:Tifinag
ch r2.7.1) (robot Adjustado: fi:Tifinagh
Liña 33: Liña 33:
[[en:Tifinagh]]
[[en:Tifinagh]]
[[es:Tifinagh]]
[[es:Tifinagh]]
[[fi:Tifinagh]]
[[fr:Tifinagh]]
[[fr:Tifinagh]]
[[gl:Alfabeto tifinagh]]
[[gl:Alfabeto tifinagh]]

Enderechamiento de 17 may 2012 a las 16:29 la ora

Entrada a Kidal. El nombre dela viya esta eshkrito en Tifinagh tradisiyonal (ⴾⴸⵍ) i en alfabeto latino.

Tifinagh (ⵜⵉⴼⵉⵏⴰⵖ en Neo-Tifinagh, Tifinaɣ en Alfabeto Latino-Bereber, es un alfabeto uzado por alkunos bereberes, sobre todu los Tuareg, para eskhrivir el su idioma [1]. No esta uzado muncho komo midio de komunikasiyon diaria, pero es muyuzado para simbolika i politikamente aser enfasis en una identitá bereber. Egziste una versiyon lijeramente modifikada, yamada Tifinagh Ircam i uzada en alkunas eskolas de Marroko para ensinyar a los ninyos bereberes el su idioma.

Tifinagh Moderno (Neo-Tifinagh)

Sinyal de alto marrokí en arabo (qif) i en tifinagh (bedd)

Enel anyo 1965, mansevos bereberes kon el dezeyo de promover la normalisasiyon de las sus linguas kriaron una asosiasiyon kulturala, la Akademia Bereber (Académie berbère, AB), la kuala enel anyo 1967 i asta la su disolusiyon enel anyo 1978 pasaría a yamarse Agraw Imazighen. Esta asosiasiyon propuso un alfabeto tifinagh estándar bazado tanto en el tuareg uzado en Arjelia komo en otras formas ke avían empiesado a avlarse en rejiones berberófonas de Arjelia i Marroko. El objektivo era rebivir una eshkritura milenaria kon la kuala poder transkrivir todas las variantes de las linguas bereberes, las kualas asta antonses solían transkrivirse uzando alfabeto árabe o el alfabeto latino.

Desde antonses se an kriado variasiyones de este alfabeto, siendo las má konosidas las de Salem Chaker, profesor del INALCO (Instituto Nasional de Linguas i Sivilizasyiones Orientalas, Paris), i un grupo de versiyones similares entre sí dezvelopoadas, respektivamente, por la asosiasiyon Afus Deg Wfus (Roubaix, Fransia), el magazin marrokí Tifinagh, el software de Arabia Ware Benelux i el IRCAM (Instituto Real de la Kultura Amazigh, de Marroko).

Las variantes kreadas responden a kualo, en opinión de munchos akademikos, el alfabeto de la Akademia Bereber amostra una falta de refleksiyon fonolójika. La AB kiso transkrivir sonetes ke en todas las linguas bereberes son alofonos i ke por tanto no tinían deke transkrivirse. De fákto, no egzistían en las formas vivas de tifinagh signos para transkrivirlos, i la AB los krió partiendo de la nada, dando lugar ansina a un alfabeto «sobrekargado».

Los diferentes neotifinaghs uzan letras para transkrivir las vokales i se eskriven de siédra a dirita. Enel anyo 2003 el tifinagh fue adoptado ofisialmente en Marroko para la ensinyansa de las linguas bereberes en la eskola primaria. Este fue un punto de troko respekto a épokas anteriores, en las kualas el uzo del tifinagh (por egzempio en rótulos en la kaleja) era kon frekuensa reprimido ya ke se konsideraba apolojiya del nasionalismo bereber.

En los ultimos anyos el uzo del tifinagh moderno se ha ekstendido en jeneral en todos los tyerritorios ande se avlan las linguas bereberes, afilu ainda komoite kon las transkripsiyones latinas a arabas.


Referensias

  1. Interview met Karl-G. Prasse